Elke dag op de weegschaal staan?

Elke dag op de weegschaal staan, een goede gewoonte of een schadelijke obsessie?

Jezelf wegen, het is voor veel mensen een normaal begin van de dag. Of je nu bewust bezig bent met afvallen of het hoort gewoon bij je dagelijkse ritme omdat het een gewoonte is geworden.

Niks ergs en het is goed om te weten hoe zwaar je weegt. Toch?!

We leven in een dieetgerichte maatschappij waarbij uiterlijk erg belangrijk is. Op tv, in tijdschriften en op social media worden de slanke lijven ons om de oren geslingerd en we leren al van jongs af aan dat een slank lichaam mooier, beter en gezonder is.

Ben je dunner of dikker dan de norm dan zitten hier allerlei vooroordelen en stigma’s aan vast. We hechten ontzettend veel waarde aan ons gewicht en meer dan de helft van de mensen volgen in hun leven één of meerdere diëten.

We tellen calorieën, volgen voedingslijsten, schrappen voedingsgroepen uit ons dieet en proberen ons eetgedrag in de hand te houden. Om te meten of we dit goed doen, staan we regelmatig op de weegschaal.

Maar is dit gedrag gezond en onschuldig of gaat het te ver?

Vraag jezelf eens af, waarom wil ik per se dat ene getal op de weegschaal zien staan?

• Is het een gewicht geweest wat je eerder had en waar je je goed bij voelde?
• Heb je besloten dat dit getal ‘je gewicht zou moeten zijn’?
• En is dat jouw conclusie of is dat omdat je denkt dat je moet voldoen aan de norm?
• Heeft iemand anders (partner, vriend/vriendin, trainer, dokter) je verteld dat je dit zou moeten wegen?

Wegen geeft een gevoel van controle. Je hebt bepaald, om wat voor reden dan ook, dat je dat ene getal gaat halen. En elke dag krijg je op de weegschaal het resultaat te zien van jouw (eet)gedrag en krijg je de bevestiging of je het hebt gehaald of niet.

Dit gedrag wordt langzaam en onbewust een obsessie om maar tot dat ene getal te komen en daarbij vergeet je zelfs wat gezond is voor jouw lichaam.

Het getal wat in jouw hoofd zit komt dus ergens vandaan en het is als eerst van belang dat je gaat uitzoeken wáár het precies vandaan komt. Afvallen kan namelijk ook zonder weegschaal want je kan je omvang ook meten door bijv. een kledingstuk aan te trekken die je eerst niet paste en nu wel. Of meet met een meetlint de omvang van je buik en armen en benen en dit doe je 1 maand later nog eens.

Het gaat erom dat je op de lange termijn op een gezonde manier vetmassa verliest en niet wat het getal op de weegschaal aangeeft.

Welk getal de weegschaal elke dag aangeeft is van zoveel factoren afhankelijk.

 Vochtinname:

Een verandering in vochtbalans kan tot een acute daling, of stijging in gewicht zorgen.

Na bijvoorbeeld overmatig zweten, alcoholconsumptie, etc. kan je een daling zien in je vochtbalans – lees: minder gewicht op de weegschaal. Overmatig water drinken kan daarnaast weer leiden tot een stijging in gewicht.

Koolhydraatinname:

Koolhydraten zet je lichaam om in glycogeen wat nodig is voor je energie(reserve). Voor elke gram glycogeen wordt er ook 3 gram vocht opgeslagen. Als je te veel aan koolhydraten binnenkrijgt houd je dus ook meer vocht vast.

Als je dan nagaat wat voor effect dit kan hebben op je lichaamsgewicht, dan zal je al snel tot vrij hoge getallen komen. Als je je dieet aanpast naar een lagere koolhydraatinname, dan zal je lichaamsgewicht ook dalen. Dit komt door de opvolgende daling van glycogeenvoorraden en het vocht dat hierbij gepaard gaat.

Zoutinname:

Deze gaat al snel gepaard met de vochtbalans en werkt samen met vochtinname in dit geheel. Zout stimuleert dorst en kan er daarbij voor zorgen dat iemand meer drinkt, wat tot acute gewichtstoename zorgt. Ook zorgt zout ervoor dat je gewicht vasthoudt, doordat je vocht gaat vasthouden.

Darminhoud:

Ook als je niet meer hebt gegeten dan normaal, kan je darminhoud voor plotselinge gewichtstoename zorgen. Bijv. omdat je last hebt van obstipatie.

Maar ook als je wel veel (gezond) hebt gegeten op een dag en dan voornamelijk een groot volume aan voeding zoals groenten (groenten bevatten veel water) kan dat acuut zorgen voor gewichtstoename.

Je stoelgang heeft ook veel impact op je gewicht, dit is afhankelijk van vochtinname, vezelinname en voedingsvolume.

Het is daarom raadzaam om op een vast moment van de dag te wegen. Bijv. elke ochtend na je toiletbezoek.

Stress:

Chronische stress verhoogt de hoeveelheid cortisol in je lichaam wat kan leiden tot gewichtstoename.

Een te hoog cortisolgehalte heeft tot gevolg dat de alvleesklier gaat overcompenseren door meer insuline aan te maken. Dit hormoon is nodig om glucose naar je cellen te transporteren. Eenmaal bij je cellen aangekomen geeft glucose energie.

Als er teveel insuline in je bloed circuleert is afvallen praktisch onmogelijk. Je lichaam stopt dan met het verbranden van vet om energie te krijgen. Er zit namelijk nog genoeg energie in je bloed in de vorm van glucose. Daarnaast zorgt insuline er voor dat je meer trekt krijgt, en dan vooral in ‘slechte’ voedingsmiddelen als vette snacks en suiker.

Menstruatiecyclus:

Het gewicht en de lichaamssamenstelling van vrouwen wordt behoorlijk beïnvloed door de vrouwelijke geslachtshormonen. De waarden van deze hormonen fluctueren gedurende de menstruatiecyclus. Het verschil in gewicht kan soms zeker tussen de halve kg en 3 – 5 kg liggen.

Voor vrouwen die vatbaar zijn voor enorme schommelingen in vochtbalans gedurende de reguliere cyclus, zou het aan te raden zijn om gewichtsgemiddelden van maand tot maand te vergelijken.

Je kan hieruit concluderen dat de weegschaal goed is voor het langetermijnbeeld en niet van dag tot dag.

Sta bijv. maar 1x per week op de weegschaal en probeer het gemiddelde gewicht te bekijken per 2 weken of zelfs per maand.

Dit geeft je een veel realistischer beeld van jouw gewicht.